Een fenomenale neus!

Het reukorgaan van honden is zo veel beter ontwikkeld dan dat van ons! Kijk alleen maar naar het aantal reukcellen in de neus van een mens en een hond. De mens heeft er al veel: 5 miljoen, maar de Duitse Herder heeft er bijna 45 x zoveel: 220 miljoen! 
Een mens is meer visueel aangelegd, maar een hond gebruik naast zicht en gehoor vooral zijn reuk om zijn roedelgenoten te herkennen. Hij is heel veel beter in het herkennen van verschillende geuren dan mensen.

Ken je de situatie, dat je hond tegen je blaft wanneer je in een regencape met capuchon op binnenkomt? Hij herkent je vorm visueel niet, pas als hij je stem heeft gehoord en je geur heeft geroken weet hij zeker, dat jij het bent en komt hij je kwispelend tegemoet. De reuk is samen met de smaakzintuigen in de mond ook heel belangrijk voor proeven, waarmee bijvoorbeeld bedorven voedsel herkend wordt. Soms zie je een hond voorzichtig likken aan iets op de grond. Misschien heb je de neiging om je hond daar weg te trekken, maar hij proeft dan aan een plasje. Met een speciaal orgaantje in zijn gehemelte (het orgaan van Jacobson) kan hij zo feromonen ruiken. Dit zijn geslachtsgeuren, waarmee hij weet wie erlangs geweest is. Zeker als het een hond van het andere geslacht of het een loopse teef is, zijn ze erg geïnteresseerd en nemen ze er de tijd voor!

Honden zijn leergierig, oplettend en veel honden willen graag voor je werken. Geen wonder dat ze ingezet worden op verschillende gebieden als hulphond. In het begin zijn honden vooral ingezet als blinde geleidehond, maar steeds meer zien we ook andere hulphonden: voor mensen met een lichamelijke handicap of PTSS bijvoorbeeld. Deze honden worden heel specifiek voor een bepaald individu of een bepaalde situatie getraind. Het goede reukorgaan van de hond wordt ook ingezet om mensen op te sporen bij calamiteiten, zoals bij vermissingen bij sneeuwlawines en ingestorte gebouwen. Ook bij zoeken van explosieven, drugs, wapens in bagage of vermiste personen. Het fenomenale reukorgaan van de hond kent zo al vele toepassingen.

Ook medisch wordt steeds meer gebruik gemaakt van de reuk van hulphonden. Bij ernstige diabetes mellitus kan een alarmhond levensreddend zijn. Zij kunnen sterke wisselingen in de bloedsuikerspiegel waarnemen met hun neus en de patiënt waarschuwen, en vervolgens de medicatie of het controleapparaat brengen. Wanneer de patiënt in coma raakt kan het hulp inschakelen. Ook is het in staat een epileptiforme aanval te voorspellen, waarbij hij de verandering van  geur detecteert en hierop gaat inspelen, door de patiënt op tijd te waarschuwen, waardoor deze kan gaan liggen op een veilige plek.

Is de reuk van honden ook te gebruiken in de medische diagnostiek? Een hond blijkt verschillende ziektes te kunnen ruiken in urine, ontlasting, zweet en uitademingslucht. Zieke cellen scheiden namelijk een ander vluchtig organische stof uit dan gezonde cellen en de hond kan dit ruiken! Uit onderzoek blijkt, dat honden verschillende vormen van kanker bij mensen kunnen ruiken, zoals:  blaas-, prostaat-, schildklier-, borst-, long- en darmkanker. Hiervoor is wel een training nodig en vervolgens onderzoek naar de betrouwbaarheid van deze manier van opsporen.
Er is een pilot geweest bij de KNFG, waarbij de honden langs een geurcarrousel met ontlastingsmonsters liepen, waarvan enkele monsters van verschillende darmkanker patiënten. Het blijkt na training, dat de honden 90% van de positieve monsters aanwezen. Dat is zelfs iets beter, dan de opsporing door middel van het bevolkingsonderzoek op darmkanker (65-90%). 
Helaas is het dubbelblind onderzoek tijdelijk stilgezet. De getrainde honden bleken wat in de war te raken toen ze een ander type ontlastingsmonster kregen aangeboden (vers i.p.v. oudere monsters). Verder is natuurlijk ook de vraag of de hond altijd optimaal zal speuren of net een slechte dag heeft…en of iedere hond eenzelfde score zal halen.

Je kunt je voorstellen, dat je hond soms ook last kan hebben van het feit, dat hij zo goed ruikt. Een lekkere parfum of aftershave, een luchtverfrisser voor een heerlijk geurtje in huis of in de auto komt bij een hond veel sterker binnen dan bij ons. Dat is iets om rekening mee te houden. Je zult je hond daar een plezier mee doen.